.jpg)
1. Bạn phải có khả năng hoàn thành dự án
Đừng bắt đầu quay phim nếu bạn không có đủ nguồn lực (thời gian, tiền bạc, nhân sự) để hoàn thành dự án. Hãy lên ngân sách một cách chi tiết. Một dự án phim bị bỏ dở sẽ để lại những ấn tượng rất xấu cho diễn viên, đoàn làm phim và nhà đầu tư.
Thiếu nguồn lực ban đầu, bạn sẽ gặp rất nhiều rủi ro, ví dụ như không tìm được những người giỏi ở các vị trí khác nhau trong đoàn hoặc họ sẽ bỏ dự án giữa chừng.
2. Có kế hoạch dự trù
Nếu bạn có một đoàn làm phim dày dạn kinh nghiệm, chuyên nghiệp và họ đang làm việc với rất ít tiền lương/lợi ích, bạn sẽ gặp phải tình huống ai đó rời bỏ đoàn vì một công việc có lương cao hơn. Hãy sẵn sàng lấp khoảng trống ngay bằng cách thảo luận trước kế hoạch dự trù với các thành viên trong giai đoạn tiền kỳ. Các thành viên chính sẽ biết thành viên đoàn nào có khả năng đảm nhiệm thêm cả phần việc bị trống hoặc sẽ gọi ai để có thể thay thế nhanh chóng.
3. Blocking và Shotlist
Bất kể dự án của bạn là phim kinh phí thấp, không có kinh phí hoặc kinh phí lớn, chỉ đạo diễn xuất, xác định hướng đi chuyển, hành động của diễn viên và danh sách cảnh quay là điều thiết yếu để bạn có thể làm việc hiệu quả hơn với những người đứng đầu trong các tổ của đoàn làm phim. Đây là hai yếu tố quan trọng nhất bạn có thể chuẩn bị để đảm bảo bạn quay thành công. Dàn diễn viên, đoàn làm phim và các nhà đầu tư là những người sẽ biết khả năng đảm nhiệm công việc của bạn thông qua cách bạn chuẩn bị. Thời gian đốt cháy tiền bạc, đặc biệt nguy hiểm đối với dự án phim kinh phí thấp. Cách tốt nhất để có thêm thời gian là blocking trước hành động/chuyển động của diễn viên và máy quay (vị trí, góc máy, động tác máy). Blocking trước và lập sơ đồ là hai trong những cách đơn giản nhất nhưng thường bị bỏ qua trong quá trình tiền kỳ.
4. Bắt đầu dựng phim trước khi quay phim
Hãy bắt đầu làm việc với người dựng phim từ trước khi bấm máy. Không nên bắt đầu làm việc với người dựng phim sau khi đã quay xong phim. Khi đó, tất cả các chất liệu bạn và người dựng phim cần làm việc đã được quay và trong đa số trường hợp thì bạn sẽ không thể quay tiếp nữa. Một người dựng phim giỏi sẽ biết được những gì đang bị thiếu sau khi xem danh sách cảnh quay (shot list) và các bản vẽ storyboard của bạn. Người dựng phim cũng sẽ nhắc bạn về những cú máy chèn (Insert shot) và cú máy thiết lập (Establishing shot) mà bạn có thể sử dụng sau này. Người dựng phim tốt là người sẵn sàng dành thời gian với bạn ngay giai đoạn tiền kỳ để tránh những lỗi lầm cho giai đoạn hậu kỳ.
5. Thể hiện sự trân trọng với đoàn làm phim của bạn
Có nhiều cách để thể hiện sự trân trọng nhưng một trong những cách tốt nhất mà bạn có làm với đoàn làm phim là cho mọi người ăn uống đầy đủ. Đảm bảo các thành viên trong đoàn được ăn những bữa ăn nóng và chất lượng, dịch vụ tử tế và đúng giờ. Bất kể là bộ phim kinh phí thấp hoặc không có kinh phí, tất cả thành viên trong đoàn sẽ cố gắng vì bạn nếu bạn thể hiện được sự trân trọng này.
6. Cởi mở với những lời gợi ý và ý tưởng mới
Nghe tưởng chừng đơn giản nhưng không hề đơn giản. Lời khuyên này đúng với cả ba giai đoạn tiền kỳ, sản xuất, hậu kỳ. Lắng nghe đề xuất ý tưởng từ sớm sẽ hỗ trợ toàn bộ quá trình làm phim. Bạn phải cân nhắc và xem xét những lời gợi ý nhưng trước tiên nên lắng nghe hết tất cả những gì các thành viên chính trong đoàn và nhà sản xuất đề xuất. Lắng nghe không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối mà là sức mạnh giúp bạn làm phim tốt hơn. Nếu cởi mở, lắng nghe, mọi người sẽ cảm thấy thoải mái trong việc đưa ra ý tưởng và ý kiến của họ. Tất nhiên, quyền quyết định cuối vẫn là từ phía bạn.
7. Người hàng xóm tốt bụng
Một trong những nghĩa vụ của mọi nhà làm phim là phải bảo vệ cả đoàn và địa điểm quay hết sức có thể. Đối với những phim dài kinh phí thấp, bạn vẫn nên mua bảo hiểm cho thành phần đoàn. Chỉ vì bạn đang làm “nghệ thuật” không có nghĩa là bạn có quyền bất chấp phúc lợi và sức khoẻ của những người đang giúp mình. Nếu một thành viên trong đoàn bị trượt ngã gãy chân, người đó sẽ không thể quay trở lại làm việc trong hàng tháng trời. Trách nhiệm của bạn là “chăm sóc” mọi người trong đoàn. Đây là điều mà nhiều nhà làm phim thường bỏ qua.
8. Hiểu biết về luật điện ảnh và những luật liên quan
Một số nhà làm phim hiện nay vẫn nghĩ rằng dành một phần ngân quỹ làm phim cho luật là lãng phí. Không tham khảo về luật một cách cẩn thận có thể dẫn đến những tổn hại lớn cho bạn về sau này, thậm chí phim còn không được phát hành. Có thể nói đây là khoản đầu tư quan trọng nhất để bạn có đầy đủ quyền, giấy phép, giấy tờ hợp pháp làm phim. Thiếu một yếu tố thôi cũng có thể gây ra vấn đề khi phát hành phim.
9. Đừng thua bất kỳ ai trên set
Trong quá trình thực hiện dự án, bạn sẽ làm việc với những người biết nhiều hơn bạn về mặt nghiệp vụ của họ và thậm chí có thể là biết nhiều hơn về chính công việc của bạn. Các thành viên trong đoàn thử thách bạn là chuyện rất dễ xảy ra. Cách thẳng thắn nhất để thể hiện rằng bạn có thể đảm nhận vị trí này một cách xứng đáng là hãy có sự chuẩn bị và quyết đoán.
Hãy là một ngọn núi vững vàng, một con sư tử đầu đàn, một người lãnh đạo, vừa sẵn sàng lắng nghe góp ý nhưng vẫn quyết đoán với lựa chọn mà bạn thấy đúng. Nếu họ không muốn làm theo yêu cầu của bạn thì một là chỉ ra rằng đây là cách làm của bạn hoặc là họ sẽ không làm việc với bạn nữa.
Bạn sẽ không bao giờ gặp lại cùng một vấn đề khi đoàn làm phim thấy cách bạn xử lý tình huống. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng sự mạnh mẽ và quyết đoán không có nghĩa là bạn được xấu tính.
10. To hơn không phải là luôn luôn tốt hơn
Nếu bạn đang làm phim kinh phí thấp, không dư giả tiền bạc hay đơn giản là lần đầu tiên làm phim, hãy cân nhắc về qui mô của đoàn phim. Vấn đề kinh tế là lý do để bạn giảm thiểu số lượng người trong đoàn. Bạn sẽ giảm được lương phải trả, tiền ăn uống, di chuyển, nhà ở nếu bạn quay ở địa phương khác, vv… Tuy nhiên, có hai lý do khác khiến đoàn làm phim ít người đôi khi lại khiến tiến độ quay nhanh hơn, hiệu quả hơn.
Đầu tiên, khi đoàn ít người, tất cả mọi người sẽ phải vận động liên tục, làm việc liên tục. Việc này tạo ra một không khí sinh động, phấn khởi, không tạo ra sự chán nán. Ngược lại, khi đoàn đông, một số vị trí không có nhiều việc và sẽ ngồi chơi, chờ đợi. Điều này khiến họ cảm thấy không có mục tiêu chung, không cùng tiến lên phía trước như một đội. Thứ hai, tất cả mọi người bây giờ đều quan trọng ngang nhau vì họ không thể lười biếng và để ai khác làm hộ việc của họ. Hãy nghĩ đến những việc nhỏ và thiết thực, đoàn làm phim của bạn sẽ làm được những việc lớn.
11. “Không phải là lúc này” không phải là “Có thể” mà là một lời nói “Không”
Một trong những bài học hay nhất học được trong sự nghiệp đó là khi tôi chào hàng dự án phim dài đầu tay có tên Along for the Ride. Tôi đã làm việc cùng một nhà sản xuất dày dạn kinh nghiệm. Chúng tôi gặp mặt một công ty sản xuất mà chúng tôi mong muốn hợp tác. Vào buổi gặp mặt, họ rất hứng thú và quan tâm. Cuối buổi gặp, họ nói với chúng tôi rằng họ không có nguồn lực cho dự án vào lúc này nhưng muốn gặp lại sau sáu tháng nữa. Tôi đã rất phấn khởi. Nhưng khi đi ra xe ô tô, nhà sản xuất cho tôi biết rằng “một lời nói không vẫn là một lời nói không”. Anh ta giải thích rằng nếu ai đó thích dự án thì đã giữ tôi lại. Nếu họ không thích thì họ có thể nói gì đó lịch sự chứ không nói thẳng ra là từ chối. Rất hiếm khi ở Hollywood có ai đó nói thẳng ra là “không” vì họ không muốn gây ra mất lòng, mà thay vào đó sẽ nói tránh nói giảm một cách lịch sự.
12. Không có con đường rõ ràng nào cả…
Có nhiều nhà làm phim vĩ đại không học ở trường điện ảnh và nhiều nhà làm phim vĩ đại làm ra những bộ phim vĩ đại mà không cần nhiều tiền. Trong quá trình làm nghề, bạn sẽ được mọi người khuyên phim cần có các ngôi sao hoặc không dùng ngôi sao, bạn cần viết lại kịch bản theo cách này hoặc cách khác. Bạn cần phải quay một phiên bản ngắn cho phim dài của bạn, hoặc không cần. Tham gia các cuộc thi, đăng ký tìm tài trợ, nộp cho các liên hoan phim, vv… Tất cả mọi người nghĩ rằng có công thức, bí quyết hoặc con đường làm phim. Tuy nhiên, không hề có con đường rõ ràng nào cả. Bạn càng nhận ra điều này sớm, bạn càng sớm làm phim của bạn. Hãy làm những gì bạn nghĩ là tốt nhất. Quan trọng là bạn phải bắt tay vào làm phim.
13. Định nghĩa về thành công
Như thế nào là thành công? Nếu bạn định nghĩa Thành công của một bộ phim là bạn đã làm nó hay nhất bạn có thể, thì bạn thành công. Nếu bạn định nghĩa thành công là làm một bộ phim mà ngay lập tức lọt vào tranh giải tại các LHP như Sundance, được mua bởi Lionsgate hay Sony, được phát hành rộng rãi, kiếm nhiều tiền, thì khả năng cao là bạn sẽ bị thất vọng. Nếu bạn bị thất vọng quá nhiều, bạn sẽ dễ dàng bỏ nghề.
Không có gì đảm bảo về việc kiếm tiền từ nghệ thuật. Nếu bạn có thể chấp nhận việc này và tiếp tục làm, bạn là một thành công lớn rồi. Có vô vàn thứ khác mà các bạn mới bắt đầu làm phim phải cân nhắc. Nhưng nếu bạn bắt đầu với điều này, bạn đang trên con đường đúng đắn để trở thành một nghệ sĩ thành công.
