Khi cần sáng tạo các nhân vật mới, có lẽ bạn sẽ muốn thêm thắt các chi tiết vào những nhân vật có sẵn hoặc ghép đôi các nhân vật đối lập để tối đa hoá kịch tính và phát triển diễn biến nội tâm nhân vật sâu hơn. Việc viết một nhân vật có khả năng thuyết phục là việc không đơn giản.
Một nguyên mẫu (archetype) là một phiên bản nhất quán và điển hình, có thể là một con người, một vật thể, hoặc một nhóm hành vi đặc thù. Tuy nhiên, điểm mấu chốt là nó phù hợp với một khuôn mẫu đã được thời gian kiểm chứng.
Một nguyên mẫu nhân vật (character archetype) trong KỊCH BẢN là các đặc điểm, giá trị và kiểu mẫu cốt lõi của một kiểu người đặc thù. Khi viết kịch bản, bạn có thể sử dụng nguyên mẫu nhân vật cho nhân vật chính diện của bạn, hoặc cho nhân vật phản diện. Bạn cũng có thể xây dựng một tập hợp nhân vật từ nhiều nguyên mẫu.
Lưu ý rằng đa số nhân vật sẽ thể hiện những đặc điểm của nhiều nguyên mẫu khác nhau chứ không chỉ là một nguyên mẫu. Trong một số trường hợp, nguyên mẫu chủ đạo của một nhân vật có sự thay đổi theo thời gian (vd: Từ kẻ quyến rũ trở thành một chiến binh đi chuộc tội).
Thủ lĩnh
Thường là một nhân vật mạnh mẽ, một con người của hành động. Họ tự tin, có động lực, và dũng cảm. Tuy nhiên, họ cũng có thể là người ngạo mạn và hay lấn át. Đồng minh của thủ lĩnh là chiến binh và người chăm sóc. Kẻ thù của thủ lĩnh là người nổi loạn và người bất định. Thủ lĩnh thường làm các công việc như vua/hoàng hậu, chủ tịch, CEO, tướng lĩnh. Ví Dụ: Gandalf (Lord of the Rings), Jack Aubrey (Master & Commander).
Người chăm sóc
Thường là người ưu tiên nhu cầu của những người khác. Họ muốn làm cho thế giới trở nên đúng đắn. Họ tốt bụng, hào hiệp, và hay giúp đỡ người khác. Nhưng họ cũng có thể là người nhút nhát, dễ bị tổn thương và là đối tượng để kẻ phản diện hại hoặc lợi dụng. Đồng minh của người chăm sóc là thủ lĩnh và giáo sư. Kẻ thù của họ là người quyến rũ và người bất định. Nghề nghiệp phổ biến của họ là: Nhà trị liệu, giáo viên, bác sĩ/y tá, bảo mẫu. Ví dụ: John Watson (Sherlock), Sam Wise (Lord of the Rings).
Người quyến rũ
Thường thì đây là một nhân vật hấp dẫn và có khả năng thu hút, gây lòng tin của người khác. Họ tự tin, có sức thuyết phục và khôn ngoan. Họ bí ẩn nhưng thường hay lợi dụng người khác. Đồng minh của họ là người nổi loạn và người bị ruồng bỏ. Kẻ thù của họ là thủ lĩnh và giáo sư. Nghề nghiệp của người quyến rũ bao gồm: Gián điệp, luật sư, người bán hàng, người chơi cờ bạc, thám tử, kẻ trộm. Ví dụ: Han Solo (Star Wars), Eames (Inception), Jack Vincennes (L.A Confidential).
Người bị ruồng bỏ
Đây thường là nhân vật hay quan sát từ một khoảng cách an toàn, có một chút gì đó của kẻ cô độc. Họ là người tận tâm, trung thành và hướng nội cũng thường khờ dại và dễ xúc động. Đồng minh của họ là thủ lĩnh và người bất định. Kẻ thù của họ là giáo sư và chiến binh. Nghề nghiệp của người bị ruồng bỏ là: Nhân viên văn phòng, người lái xe, người làm vườn, nghệ sĩ, đầu bếp. Ví dụ: Frodo (Lord of the Rings), Brian (The Breakfast Club).
Chiến binh
Nhân vật này thường là người can đảm, có đức tính hi sinh, và một người coi trọng danh dự. Họ là người cứng cỏi, phức tạp, và có nguyên tắc. Nhưng họ cũng có thể là người cứng đầu và bị ám ảnh. Đồng minh của họ là thủ lĩnh và giáo sư. Kẻ thù của họ là người chăm sóc và người bị ruồng bỏ. Nghề nghiệp của chiến binh là: Cảnh sát, lính, lính cứu hoả, luật sư, phóng viên, và người truyền giáo. Ví dụ: Sarah Connor (The Terminator), Aragorn (Lord of the Rings), Ryan (Saving Private Ryan).
Giáo sư
Nguyên mẫu nhân vật này là người thường, thường là một thiên tài. Họ logic, có khả năng giải quyết vấn đề và ngay thẳng. Họ có thể là người không quan tâm đến xã hội và cứng nhắc. Đồng minh của họ là người chăm sóc và thủ lĩnh. Kẻ thù của họ là người quyến rũ và người bất định. Nghề nghiệp của giáo sư là: Giáo viên, thám tử, nhà kinh tế học, kĩ sư, nhà nghiên cứu bệnh học. Ví dụ: Sherlock Holmes (Sherlock), Spock (Star Trek), Greg House (House).
Người bất định
Nguyên mẫu nhân vật này thường khó đoán trước, một người hay ngẫu hứng. Họ thường trung thực đến mức thẳng thừng nhưng hài hước, sáng tạo và hay mỉa mai, hấp tấp, thích xen vào việc người khác. Đồng minh của họ là chiến binh và người bị ruồng bỏ. Kẻ thù của họ là thủ lĩnh và giáo sư. Nghề nghiệp của người bất định là: Công nhân, nghệ sĩ, người trang điểm, người làm nghề tự do, người lang thang, người gypsy, người lữ hành. Ví dụ: Walter (The Big Lebowski), Charlie Kelly (It’s Always Sunny in Philadelphia), Doc Holliday (Tombstone).
Người nổi loạn
Thường thì những nhân vật nguyên mẫu này mãnh liệt và có tính cá nhân cao, một người tìm kiếm sự ly kì. Họ có trí thông minh đường phố, có khả năng, và dũng cảm. Nhưng họ cũng thường hay chỉ trích và nóng tính. Đồng minh của họ là người quyến rũ và người bị ruồng bỏ. Kẻ thù của họ là thủ lĩnh và giáo sư. Nghề nghiệp của người nổi loạn là: Tội phạm, phi công chiến đấu, người phiêu lưu, gián điệp, cao bồi, lính đánh thuê và thợ cơ khí. Ví dụ: Tyler Durden (Fight Club), Reiben (Saving Private Ryan), Will Hunting (Good Will Hunting).
(Nguồn: Studiobinder)